Hondenbrokken kiezen voor je hond: dat is ongeveer het meest ingewikkelde dat je als eigenaar moet doen. Bijna nog moeilijker dan het kiezen van een geschikte hond.
Dit is al je dus voor brokken kiest. Er zijn, vind ik, genoeg redenen om voor beter voer te kiezen dan hondenbrokken. Maar ik snap ook dat nog steeds zo’n 90% van de hondenbaasjes dagelijks brokken in de voerbak doet.
En daarom gaat dit artikel over hondenbrokken. Want:
hoe kan je door al die reclame-boodschappen op de verpakking nog een goede brok vinden?
Of hoe weet je dat iets een goede brok is? Om je daarbij te helpen heb ik het omgedraaid: wat zou je moeten vermijden in de brok, en hoe kan je dit snel op het etiket zien?
Ik geef je 5 snelle tips en inzichten, waarmee jij in ieder geval het de slechtste brokken direct zult herkennen, en ik hoop dat dit je helpt bij het vinden van het beste alternatief in jouw winkel.
Hier gaan we:
Tip 1: minder dan 40% koolhydraten -> een vuistregel
Alle brokken bevatten veel koolhydraten, vaak zijn dit granen. Maar tegenwoordig is granenvrij ‘hip’ dus worden er vaak ook aardappel, erwten of andere zetmeel-varianten toegevoegd: allemaal koolhydraten dus.
Wat is het probleem van veel koolhydraten:
Koolhydraten maakt honden dik, het levert veel calorieën zonder de nodige voedingswaarde. Het probleem is ook dat koolhydraten door veel honden slecht worden verdragen, amper worden verteerd en bovendien voedt koolhydraten vooral slechte darmbacteriën en eventuele parasieten..
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat onze honden koolhydraten beter kunnen opnemen dan de wolf, maar dat is maar een fractie beter… en bovendien kan niet iedere hond dit. Dit onderzoek wordt dus vaak uit zijn verband gerukt: nog steeds zijn honden niet goed met koolhydraten: het zou dus niet het hoofdbestanddeel moeten zijn. Daarbij zijn koolhydraten ook ongewenst als je hond last heeft van ontstekingen zoals bijvoorbeeld artritis of als je hond tumoren heeft of chronische darmproblemen.
Sommige zetmelen (dat zijn dus ook koolhydraten) worden toegevoegd om de ontlastingsbrij weer te verstevigen: de fabrikant wil immers dat het voer ook weer mooie ‘keutels’ achter laat.
Want daar kijken wij als eigenaar en brokken-koper ook naar. Dus als daar wat extra ingrediënten als hulpjes voor nodig zijn (kleur of structuur-vormend) dan doet de fabrikant dat natuurlijk.
De fabrikant kan bij brokken trouwens niet zonder koolhydraten: het is immers het deel waarmee hij zijn ‘deeg’ moet maken (de brokkenbrij). Anders kan hij er geen brokjes van bakken. Daarnaast zijn koolhydraten een veel goedkoper ingrediënt dan vlees.
De vuistregel:
De vuistregel is dat je in brokken minder dan 40% koolhydraten wilt (en liefst zo min mogelijk dus):
Hoe zie je dit snel (en bij benadering):
Tel de Ruwe proteïne + Ruwe vetpercentages bij elkaar op. Tel hierbij nog 20% en dan moet je dit van 100% afhalen.
Dus: Vet% + Proteïne% + 20 = X En het verschil tussen 100 en X zijn de koolhydraten.
Een voorbeeld:
In het plaatje hieronder zie je de ingrediënten van een hondenbrok. Het bevat dus 21% eiwit (=Proteïne) en 13% Vet.
Nu nemen we onze vuistregel: 21 + 13 + 20 = 54% Het verschil met 100 is dus 100-54 = 46%
Dus deze brok bestaan voor 46% uit koolhydraten, en dat is heel erg veel. Bedenk je dat bijna de helft van dit voer vrijwel geen voedingswaarde heeft voor je hond: je hond moet het dan uit de overige helft halen (waarbij we niet weten wat daar precies in zit of wat daarvan voedzaam is).
Tip 2: Hondenbrok-ingrediënten op een rijtje van grootte, schijn bedriegt
Het rijtje ingrediënten op een etiket staat op volgorde van ‘grootte’: dus het ingrediënt wat voorop staat, daarvan zit het meest in het voer. Dit is verplicht. Voerfabrikanten mogen dit niet zomaar omwisselen. Nu laat ik je de grote truc zien die veel fabrikanten van hondenbrokken uithalen (dit is trouwens niet verboden, dus ik snap het ook wel):
Als hondenvoer-fabrikant wil je het liefste als nummer 1 een vleesingrediënt laten zien (dat wekt de indruk dat je vooral vers vlees koopt). Maar door bijvoorbeeld de koolhydraten op te delen in: mais, granen, erwten en aardappel, versnipper je als het ware de koolhydraat-aandelen. Nu lijkt het, doordat de kip vooraan in het rijtje staat, dat de brokken vooral uit kippenvlees bestaan. Maar het aandeel koolhydraten is veel groter. Het beeld is dus vertekend.
Dus check in de eerste pak-‘m-beet 10 ingrediënten hoeveel granen en peulvruchten genoemd zijn, en vergelijk dit met het aandeel vlees dat genoemd is: je krijgt dan snel een realistisch beeld van deze brok.
Twee voorbeelden van hondenbrokken met een vertekende beeld:
In onderstaande afbeelding zie je de ingrediënten van een vrij gangbare hondenbrok, in het blauwe vak staat 1 ingrediënt als eerste genoemd: Kippenmeel. Dat lijkt op vlees, toch?! In ieder geval is het gemalen kip (dit kan dus alles van de kip zijn, wat vermalen is tot meel). In de rode vakken zie je de volgende 4 ingrediënten. Daarvan zit minder dan 19% per stuk in het voer. Dus dat zou theoretisch 4x 18% kunnen zijn. Oftewel samen: 72% van het voer…
Misschien wil je nog een duidelijker voorbeeld. Dat kan. Kijk dan eens naar dit plaatje:
Ook hier heb ik een willekeurige hondenbrok genomen. En weer laten de blauwe vakken de vlees(achtige) bestanddelen zien. De rode vakken zijn de koolhydraten: Je ziet dus nummer 1 en 3 die iets van dierlijke & vlees-producten aantonen. En maar liefst 8 ingrediënten die samen de koolhydraatpercentages vormen. Door niet alleen tarwe toe te voegen komt nu de tarwe op plaats 2. Maar we kunnen er wel van uit gaan dat dit een handige opdeling is door de fabrikant. Nogmaals: het is niet verboden, maar het vertekent wel het beeld van ingrediënten.
Tip 3: Waar is het vlees in hondenbrokken?
Zoek het vlees in de ingrediënten van hondenbrokken: honden zijn vleeseters, ook al verdragen ze een beetje groenten en granen. Dus ook al geef je brokken, waarbij het vlees compleet is vermalen en is fijn-gekookt, je verwacht als baasje dat er vlees in die brokken zit.
Nou ja vlees: de dierlijke bestanddelen .. want je weet dat meestal een complete kip in de brokkenbrij wordt verwerkt.. Dit bevat meestal weinig kipfilet, maar vooral het restvlees inclusief verenpak, snavels en meer.
Want bij alle brokken geldt: de ingrediëntenlijst zegt niets over de kwaliteit ervan.
Als er staat ‘Kip’ of kippenvlees: dan zou het een mooie kipfilet kunnen zijn… maar de kans is groter dat de kip-resten die wij mensen niet meer eten hierin zijn verwerkt, inclusief de snavels, pootjes en veren… (sorry: leuker kan ik het niet maken).
In ieder geval zijn de dierlijke Proteïnen of eiwitten wèl belangrijke voedingsstoffen voor je hond. En waar vinden we die? Ik laat je enkele voorbeelden zien:
Bekijk het rijtje ingrediënten en zoek wat vleesbestanddelen zouden kunnen zijn:
Voorbeeld 1: hondenbrokken met vlees?
Dit is een vrij duidelijk etiket: Granen staat voorop (geen idee hoeveel), en dan staat er vlees en dierlijke bijproducten. Dierlijke bijproducten is van alles van het dier dat we geen vlees kunnen noemen (bijvoorbeeld: snavels, veren, hoeven, hoorn, vacht en dergelijke). Samen staat dit op plaats 2, dus we weten totaal niet wat er in deze brok zit: dat is de enige conclusie die we hieruit kunnen halen. Gelukkig zitten er wel erwten en wortelen in, maar dit percentage is erg klein: per 100 gram brokjes zit er immers 0,05 gram wortel in (dat wordt zoeken!).
Voorbeeld 2: hondenbrokken met vlees?
Ik heb nog een voorbeeld voor je:
Dit is een van de premium brokken die we in Nederland kunnen kopen. Een positief punt vind ik dat de fabrikant hier eerlijker laat zien wat zijn ingrediënten zijn. Hemoglobinepoeder is een poeder gemaakt uit bloed, dus dat bevat een aantal essentiële voedingsstoffen die anders uit vlees gehaald kunnen worden. In dit rijtje komt ergens vleesmeel naar voren. Als ingrediënt nummer 5, dus dat zal niet zo gek veel zijn. Verder bevat deze brok vooral plantaardige ingrediënten, wat voor honden niet optimaal is.
Voorbeeld 3: hondenbrokken met vlees?
Nu we toch bezig zijn… laat ik je nog een ander voorbeeld zien.
Dit voorbeeld lijkt een beetje op nummer 1, maar ik wil je vooral laten lezen hoe onduidelijk de meeste etiketten zijn. Dat komt niet omdat ze moeilijk geschreven zijn. Maar simpelweg omdat de fabrikant heel veel informatie niet hoeft te delen. En dat doen veel hondenbrok-fabrikanten dus ook niet. De 4% meldingen in dit voorbeeld zijn ook bijzonder. Van alle granen zit er bijvoorbeeld 4% rijst in. Van alle dierlijke producten zit er 4% vers gevogelte in, en dan niet te vergeten de 4% wortel in het beetje groenten… Het is een wonderlijke declaratie: ik zie hier niet het voordeel van, want: wat zijn dan die 96% andere granen, of 96% andere dierlijke producten? Dat zou veel zinvoller zijn om te weten.
Voorbeeld 4: hondenbrokken met vlees?
Tot slot nog een laatste van dit vlees-zoekplaatje. Deze hondenbrokken zijn ook gangbaar en ik krijg geregeld klanten die deze brok aan hun hond voeren:
Heel eerlijk: ik moest enorm lachen toen ik deze declaratie op het etiket van deze hondenbrokken las:
Want er staat letterlijk dat er in de rode brokjes 26% vlees zit, en dat er in dezelfde brokjes 4% Rund zit. Maar: hoeveel rode brokjes je in de zak gaat vinden is onbekend! Het doet me denken aan een zak M&M’s waarbij je graag zoveel mogelijk blauwe wilde hebben, of rode… Misschien herken je dat ook 😄
Maar terug naar dit voorbeeld: eigenlijk valt er niet zoveel te lachen.. want wat zit er werkelijk in deze hondenbrok? Geen idee.
Één compliment wil ik deze fabrikant wel maken: ze zijn heel open en eerlijk over de suiker (bizar maar waar!). Veel hondenbrokken bevatten suikers, maar meestal wordt dit als ingrediënt een beetje ‘weggewerkt’ of krijg je de moeilijke stofnamen te lezen.
Suikers zijn handig in hondenbrokken: honden zijn immers zoetekauwen: de favoriete smaak van de hond is de zoete smaak: dus zullen ze deze brok lekkerder vinden dan een ongezoete brok, en er meer van willen eten. Net zoals wij moeilijk kunnen stoppen na het eten van 1 koekje uit een koekjespak. Zo simpel werkt het.
Het is je hopelijk duidelijk dat suiker niet bepaald voedzaam is voor honden, dus dat wil je liever vermijden.
Tip 4: Ongeschikte ingrediënten in hondenbrokken
Dit is wel een beetje een lastige tip. Want ik schreef eerder al dat fabrikanten veel ingrediënten niet hoeven te vermelden.
Mijn korte tip is: vertrouw er niet op dat alle ingrediënten gezond zijn of ongevaarlijk zijn voor je hond. Helaas weten we van veel ingrediënten erg weinig: zo is bekend dat bepaalde toevoegingen kankerverwekkend zijn, of in ieder geval bijdragen tot het ontstaan van kanker en andere ziekten.
Het probleem is dat deze ziekten zich vaak over een jarenlange sluimerende periode ontwikkelen. Dus het verband met deze hondenbrokken is lastig te bewijzen. Ook is er niet zoveel onderzoek naar. Er is veel meer onderzoek naar veevoer bijvoorbeeld: simpelweg omdat het vee op onze voedsellijst voor komt. De volksgezondheid, voor mensen, wordt als belangrijker gezien dan de voer-risico’s bij onze huisdieren. Dus dat geeft geen houvast.
Wat is dan mijn snelle tip:
Kies bij voorkeur hondenbrokken met zo min mogelijk ingrediënten: vaak zit in de brokken-brij van alles om de houdbaarheid, de structuur en de kleur- en smaak vast te houden. Anders zou de hond het niet eten, en wij het dus niet kopen. Als je ingrediënten ziet die je niet begrijpt: ga er dan rustig van uit dat ze niets bijdragen aan de gezondheid van je hond, anders had de fabrikant dit wel gemeld. Vermijd in ieder geval brokken met deze ingrediënten:
BHA / BHT of E320 / E321 en ook Carrageen (E407). Het vervelende is dat deze ingrediënten vaak alleen worden genoemd als: ‘Conserveringsmiddelen’, dus dat weet je het nog niet.
Ik kan de lijst met ongeschikte E-nummers nog veel langer maken, maar ik wil het praktisch houden. Ik hoop alleen dat je met gezonde argwaan de etiketten blijft bekijken.
Hier een voorbeeld van de talloze toevoegingen op een etiket:
Een enorme lijst, die je als hondenbrokken-koper niet gaat lezen. Dat snap ik. Want wat kan je er mee? Niet veel. Het lijkt allemaal nogal wat, maar feit is dat je nog steeds niet weet wat in het voer zit: qua kwaliteit en voedzaamheid. En vooral: wat zijn dan bijvoorbeeld de antioxidanten? En wat is allemaal niet vermeld?
Tip 5: Superfoods en groenten in hondenbrokken-> Waar is die bosbes?
De laatste snelle tip is simpel: laat je niet verleiden door de vermelding van ‘superfoods’ of andere prachtige ingrediënten.
Ik bedoel: wat is nu precies een halve bosbes in een zak brokken?
Moest je lachen? (ik in eerste instantie ook) Maar, het is waar, kijk bijvoorbeeld hier:
Deze brokken bevat in ieder geval verse kip, dat is mooi.. maar veel eigenaren zullen snel de teksten ‘screenen’ en lezen dan: Mango, bosbessen en ander fruit, en wat dacht je van de goudsbloemblaadjes, braambesblaadjes of melisse?
Als je zelf een beetje de superfoods-trends volgt, of probeert heel gezond te eten, dan zal je brein dit onmiddellijk herkennen als goede ingrediënten.
Nu wil ik hier niet dieper ingaan op de vraag of deze ingrediënten goed of minder goed zijn voor je hond. Maar wel op de percentages: We nemen de bosbes als voorbeeld: In 100 gram brokken zit welgeteld 0,04 gram bosbes.
Of voor je idee: in een grote zak van 12 kilo van deze hondenbrokken zit dus 4,8 gram bosbessen. Ik zou bijna willen zeggen dat de kans op een prijs in de loterij groter is, dan de kans dat je hond vandaag werkelijk een bosbes in zijn voerbak krijgt. Flauwekul natuurlijk: maar je snapt vast wat ik ermee bedoel.
Tot slot:
Ik weet hoe irritant het is om een goede zak hondenbrokken voor je hond te vinden als je in de winkel voor die schappen staat. Vaak kiezen we iets vanwege de verpakking, of de leuke hond op die foto (jij ook? Eerlijk zeggen 😉)
En misschien denk je nu: dit artikel valt me tegen, want ik had graag van je gehoord wat ik precies wèl moet kopen voor mijn hond.
Helaas is dat onmogelijk zo te zeggen. Iedere hond is anders. En, als je kiest voor kant-en-klaar hondenvoer (brokken in dit voorbeeld), dan heb je te maken met een aanbod wat zo ingewikkeld is: dat niemand precies weet wat er in die brokken zit (de fabrikant zelf hopelijk nog wel… ). Dan kan je eigenlijk alleen proberen te vermijden wat je niet in het voer wilt hebben.
En dit is wel een probleem: het effect van voer is groot, daarover schrijf ik meer in andere artikelen. Goede of slechte hondenvoeding betekent simpelweg het verschil van levensjaren. Dus ik hoop in ieder geval dat je zelf ook eens achter het oor krabt over wat je in de voerbak van jouw hond doet.
En, kom je hier niet uit (dat snap ik volledig), dan wil ik je ook helpen. Ik heb de afgelopen jaren bijna fulltime gestudeerd op hondenvoer en wat onze honden nodig hebben. Ik ben na een studie van 18 maanden nu gediplomeerd voedingsadviseur voor honden en katten.
En, ik bied je de mogelijkheid aan voor een Voercheck:
Bij de DigiDog Voercheck bereken ik wat jouw hond nodig heeft aan voedingswaarden (zoals ik al zei: iedere hond is uniek, qua leeftijd, omstandigheden en voedingsbehoeften).
Ook bereken ik (zoveel als mogelijk) wat de voedingswaarden zijn van het voer dat jij je hond geeft, en dan zie je waar je goed zit… en waar eventuele tekorten zijn. Ik geef je natuurlijk tips en adviezen om die tekorten op te vangen.
Meer weten? Klik hier voor informatie over deze Voedingscheck
