Poep eten - Waarom doet mijn hond dit, en wat kan ik ertegen doen?

Mandy Gerris

Poep eten, bah! Maar toch hebben veel hondenbaasjes er mee te maken. Het is in ieder geval een vraag die ik regelmatig krijg van puppy-eigenaren of honden-baasjes. En het is natuurlijk verschrikkelijk smerig als je hond vol overtuiging zijn tanden in een drol zet en daarna misschien wel vrolijk ‘kusjes’ wil uitdelen.

Kortom: reden genoeg om hier een artikel over te schrijven: Wat zijn de oorzaken van het poep eten? en wat kan je er aan doen? Oh, en geen zorgen: ik heb de foto’s smakelijk gehouden 🙂

Er is zelfs een wetenschappelijke naam voor: Coprofagie. Het is ongewenst gedrag, tenminste: wij mensen vinden het ongewenst want het is onsmakelijk en bovendien kan het gevaarlijk of ongezond zijn. Je weet immers nooit wat in de betreffende ontlasting zit. Zo kan de drol afkomstig zijn van een hond die ziek is, parasieten heeft of juist medicijnen heeft gehad waarvan resten in de ontlasting zitten.

Toch is het poep eten een vrij gangbaar probleem onder de honden, katten doen het heel soms ook, maar lang niet zo vaak als honden. De kans is dus best groot dat jij er met jouw hond ook mee te maken hebt, of hebt gehad.

Wetenschappelijk onderzoek naar Poep eten door honden

In de Verenigde staten is zelfs een onderzoeksteam aan de slag gegaan met dit thema. Hun onderzoek heet: ‘The paradox of canine conspecific coprophagy’. Vrij vertaald: “De paradox van soorteigen coprofagie (= poep eten)”.

De term paradox slaat op het feit dat het gedrag eigenlijk heel erg tegen de natuur van de hond ingaat. Daarover hieronder meer.

Maar, een lekker klusje moet dat geweest zijn voor deze onderzoekers, hoewel het gelukkig vooral bij papierwerk bleef met vragenlijsten en antwoorden.

In dit onderzoek dat in 2018 werd gepubliceerd bestudeerden ze honden die ofwel hun eigen poep opeten, ofwel uitwerpselen van andere honden eten. Ze wilden bekijken of ze oorzaken van dit gedrag konden vinden. Want immers: als je een duidelijke oorzaak hebt is het ook makkelijker om het probleem op te lossen, nietwaar?!

Hier vind je een link naar het onderzoek

De paradox van poep etende honden

Een paradox is een ogenschijnlijke tegengestelde situatie, oftewel: het lijkt niet te kloppen. Dat vinden gedragsbiologen ook van poep etende honden. Een hond is in principe aversief tegenover ontlasting. Ze vinden poep in principe erg onaangenaam. Daarom kunnen we onze honden relatief makkelijk zindelijk maken: ze willen hun eigen nest liever niet bevuilen.

Het feit dat sommige honden hun eigen of vreemde ontlasting eten lijkt hier dus lijnrecht tegenover te staan. Vandaar dat de onderzoekers het hebben over de Paradox van poep-etende honden. Laten we eens zien wat hun conclusies waren:

Bevindingen uit het onderzoek

Hierboven heb ik een link geplaatst naar het onderzoek, zodat je meer details hierover kunt lezen. Voor dit artikel houd ik het even kort-en-bondig. Eerst een paar cijfers over het onderzoek, zodat je een beetje een idee krijgt wat de wetenschappers gedaan hebben:

In een deel van het onderzoek stuurden 1552 hondeneigenaren een vragenlijst terug.

Hieruit bleek dat 16% oftewel 248 honden echte poep-eters zijn. De hond moest minstens 6x betrapt zijn op poep eten om hiertoe gerekend te worden.

Van deze 248 honden was 76% nogal volhardend: de eigenaar meldt dat ze vaker dan 10x poep hebben gegeten.

De onderzoekers hebben deze honden met elkaar vergeleken en ontdekten dat:

de honden onderling weinig met elkaar gemeen hadden
hun voeding onderling erg verschillend was
hun huidige leeftijd heel erg uiteen liep
de leeftijd waarop ze gespeend zijn bij hun moeder behoorlijk varieerde

Bovendien zijn het honden die geen problemen hadden met het zindelijk worden, dus de honden hebben allen een natuurlijke afkeer tegen ontlasting (of het bevuilen van het eigen nest).

In een ander deel van het onderzoek werden de vragenlijsten van 1475 hondeneigenaren bestudeerd. Dit waren allemaal poep-etende honden. 62% van deze honden maakt zich dagelijks schuldig aan deze onsmakelijke gewoonte, en de overige 38% in ieder geval wekelijks. Bevindingen uit deze vragenlijsten zijn:

75% van de honden was ouder dan 4 jaar
de honden zijn vaak gulzige eters (gulziger dan de niet-poep-etende honden): ze vallen als het ware hun etensbak aan en zijn overmatig gretig.
veel van deze honden wonen in een gezin met meerdere honden, waardoor het lijkt of er een sociale component is van dit gedrag. Oftewel: als een van de hond poep eet, gaan anderen dit ook doen (follow-the-leader-gedrag).
de honden eten vaak ook ander afval of kattepoep
verreweg de meeste honden (85%) had een duidelijke voorkeur voor verse drollen (niet meer dan 2 dagen oud)
qua ras blijkt dat er een meerderheid aan terriërs of jachthonden (de zweethonden/ lopende honden) te zijn. De Sheltie was het meest voorkomende ras, en de poedel het minst voorkomend (maar let op: dit is een Amerikaans onderzoek: logischerwijs is het rassenaandeel ook passend bij welke rassen vooral in Amerika voorkomen).

Kortom: uit het onderzoek is geen eenduidige oorzaak te vinden voor het poep eten, en dat is op zichzelf natuurlijk ook een conclusie (maar jammergenoeg niet zo klip-en-klaar als we zouden willen).

De onderzoekers bekeken ook of de middeltjes tegen dit gedrag volgens de hondeneigenaren zinvol waren. Er zijn diverse middelen verkrijgbaar die dit gedrag moeten stoppen, maar volgens de eigenaren was ongeveer 2% effectief. Bijna niets dus.

Eten honden ontlasting omdat ze voedingstoffen tekort komen?

Er moet een reden zijn dat honden beginnen met het eten van poep. Ik bedoel, dit doen ze niet zomaar. En helaas is tot op heden uit onderzoek geen aanwijsbare oorzaak gevonden. Ikzelf heb echter wel een zeer sterk vermoeden dat tekorten in voeding een rol speelt. Dus ik beschrijf je hier mijn gedachten erover:

Het lichaam is een ingewikkelde chemische ‘fabriek’, dat is bij ons mensen zo, maar ook bij de hond. En het als ergens in dit fabrieksproces tekorten zijn merk je dat. Ik bedoel: er zijn boeken vol geschreven over de symptomen die wij mensen voelen als we bepaalde vitaminen, mineralen of andere stoffen tekort komen.

Bij honden is dit ongetwijfeld ook zo. Misschien krijgt de hond te weinig mineralen binnen, of misschien is zijn spijsvertering tijdelijk verstoord waardoor het lichaam bepaalde stoffen niet goed opneemt. Mogelijk produceert de alvleesklier niet genoeg insuline of andere enzymen, of is er een verstoring in de darmflora.

Duidelijk is dat honden hun tanden niet in een drol zetten omdat ze het heerlijk vinden, er is een aandrang om dit te doen. Als je hond regelmatig poep eet zou je dus kunnen beginnen om zijn voer eens onder de loep te nemen: krijgt je hond voldoende voedingstoffen binnen? En raar-maar-waar: vooral bij veel kant-en-klaar voer (brokken of blikvoer) blijkt er nogal wat te schorten: als een honden jaar-in jaar-uit dagelijks hetzelfde krijgt kunnen tekorten dus makkelijk ontstaan. Niet gezegd dat vers voeren altijd beter is: want ook daar kan een eigenaar heel essentiële bestanddelen vergeten.

Om je een idee te geven: ooit vertelde een klant mij dat haar hond vers gevoerd werd. Toen dit verder ter sprake kwam bleek dat de hond iedere dag 6 boterhammen met smeerleverworst kreeg, vers gesmeerd dus… Ik was ook even sprakeloos (en dat gebeurt niet zo snel, haha), maar je kan je vast voorstellen dat dit geen goed voedingsplan is, toch?!

Maar uitgaande van het gemis aan bepaalde voedingselementen is het logisch dat honden ook liever verse ontlasting eten: het bevat namelijk een hoog aandeel aan bacteriën (darmflora) en enzymen die voor een gezonde spijsvertering onmisbaar zijn (en hierbij speelt ‘versheid’ dus een rol).

Tot zover mijn persoonlijke mening, gebaseerd op mijn ervaring, want dit is helaas nog niet uit onderzoek gebleken.

En naast dit voedings-technische deel speelt volgens mij nog een aspect een grote rol: aangeleerd gedrag

Coprofagie bij honden: een gedragsprobleem?

Als gedragstherapeut kan ik ook mogelijke oorzaken aanwijzen die leiden tot poep eten. Ik zal er enkelen opsommen:

Onjuist straffen van een onzindelijke hond. Als je een hond straft voor het poepen (of plassen) in huis, kan de hond misschien het verkeerde leren. Mogelijk denkt de hond dat poepen heel slecht gedrag is, en probeert hij de sporen hiervan te wissen (uit angst voor een uitbrander van zijn baasje).
Poep eten kan ook een teken zijn van stress. Een hond die langere tijd onder spanning staat kunnen dit gedrag gaan vertonen (bekend bijvoorbeeld bij honden die langdurig in een kennel opgesloten zitten).
Hetzelfde idee komt ook voor bij puppy-broodfokkers. Waar hongerige puppy’s soms te snel bij hun moeder worden weggehaald, of altijd moeten vechten met veel andere pups om aan eten te komen is het logisch dat de knorrende maag makkelijk leidt tot het eten van alles wat los-en-vast zit (en dus vooral ook uitwerpselen). Zeker bij puppy-farms waar de omstandigheden enorm slecht zijn, waar puppy’s vaak wekenlang met hun nestbroertjes en zusjes ‘opgekrat’ zitten in een kleine ruimte zonder enige stimulatie is het logisch dat deze hondjes beginnen met allerlei ongewenste gedragingen, zoals poep eten.
Aandacht! Een veel voorkomend verschijnsel is dat (vaak puppy’s of jonge pubers) juist gaan poep eten omdat hun baasje daarop reageert. Logisch: het is smerig dus wij reageren vaak met de nodige poeha: Je roept ‘Foei’! Of ‘Bah’ of je probeert duidelijk te maken dat je hond dit niet moet doen. Vaak vinden honden die opwinding ook wel leuk: er is ineens actie, en wow… er gebeurt iets en ik sta (als hond) in het middelpunt van de belangstelling! Reden genoeg voor sommige honden om dit vaker te doen.
Ook zie ik regelmatig dat het trainen averechts werkt: Je probeert je pup te leren dat het laten liggen van viezigheid van straat een koekje oplevert. En voor je het weet heb je een hond die bedenkt: “Viezigheid zoeken + erin happen en weer loslaten = Koekje” Kortom: een succesvolle training, maar eigenlijk de verkeerde kant op 🙂

Wat kan je doen tegen het poep eten ?

Als je hond poep eet heb ik de volgende praktische tips voor je. Helaas geen simpele oplossing die met één vingerknip het probleem wegtovert, maar wel tips die je op weg helpen:

Voorkomen is beter dan …. enfin… een beetje een open deur, maar toch: probeer te voorkomen dat je hond poep eet. Wees alert en ruim zijn eigen ontlasting direct op als je hond moet poepen (bij honden die hun eigen ontlasting willen eten). En mogelijk betekent dit ook dat je hond voorlopig even niet zonder toezicht in de tuin mag scharrelen. Je wilt voorkomen dat je hond dit ongewenste gedrag blijft voortzetten: dus je zal mogelijk (tijdelijk) wat aanpassingen moeten doen.
Of: zoek uitlaatplekken die zo schoon mogelijk zijn. Dus ga met deze hond liever niet op het ‘poepveldje’ in jouw buurt lopen: het wordt geheid een stressvolle situatie. Je hond zet zijn tanden in een drol, en jij ergert je ongetwijfeld aan de viezigheid van deze actie. Bovendien helpt het je niet van het gedrag af.
Bekijk het voer van je hond eens grondig: zit hier werkelijk alles in wat hij nodig heeft. Voldoende vitamine, mineralen. En als je hond last lijkt te hebben van zijn spijsvertering, misschien zijn supplementen dan nodig. Te denken valt bijvoorbeeld aan probiotica. Of: heeft je hond honger? Als je hond erg mager is, heeft hij misschien meer voer nodig. Vooral jonge honden kunnen in een groeispurt komen en hebben dan ineens behoefte aan meer voeding. Overigens: bij twijfel of de maag/darmgezondheid: raadpleeg je dierenarts en laat eventueel een nader (ontlasting-)onderzoek doen. Zorg in ieder geval voor voldoende variëteit in de voeding: een hond die jarenlang iedere dag hetzelfde eet lijkt op de weg te zijn naar tekorten.. (als ik iedere dag biefstuk met aardappelen en sla eet gaat dit op de lange duur ook niet goed komen, ja toch?!).
Als je een kat hebt en jouw hond heeft het gemunt op de uitwerpselen in de kattenbak: zorg dan dat je hond er niet meer bij kan. Overigens is kattepoep erg aantrekkelijk voor veel honden, en helaas heeft dit te maken met de slechte verteerbaarheid ervan. Katten kunnen veel kant-en-klaarvoersoorten erg slecht opnemen (vooral bij brokjes is dit geval), waardoor veel voedingsstoffen ongebruikt mee in de ontlasting komen.
Heeft je hond stress? Zijn er veel veranderingen of spanningen in het gezin? Hier kan een oorzaak zijn van ongewenst gedrag (en het is goed om die stress en spanning weg te nemen). Dit is soms ook te zien bij honden met een ‘overvolle agenda’. De meeste baasjes willen een leuk actief leven met hun hond leiden (gelukkig maar!) echter voor sommige honden is dit té veel. Iedere dag naar een hondenschool of sporttraining bijvoorbeeld, of de spanning en stress voor sport-tournooien of bij het showen van de hond. En begrijp me niet verkeerd: ik heb op zich niets tegen deze events: maar soms lopen de spanningen (voor de hond) zo hoog op dat de hond vaak (en soms langdurig) onder stress staat, waardoor makkelijk gedragsproblemen kunnen ontstaan.

Is je hond verveelt? Het is belangrijk om je hond voldoende beweging te geven, maar bovenal ook om je hond voldoende afwisseling en uitdaging te geven. Veel honden liggen simpelweg de hele dag te wachten tot hun voerbak wordt gevuld. Maar dat is natuurlijk een erg saai leven. Ook het standaard 5-minuten-rondje om even te plassen is erg saai. En op de duur krijg je een hond die compleet verveeld is. Kortom: bekijk eens hoe je het leven van jouw hond kan verrijken: leuke speeltjes, of voer-zoekspelletjes helpen hier bij. Maak eens een andere wandeling, in een andere omgeving. En gun je hond te tijd om daar te snuffelen en rond te kijken.
En als je hond toch in die drol hapt: eigenlijk raad ik je aan om hier geen issue van te maken: wordt niet boos. Vraag jezelf af of je deze actie een volgende keer kan voorkomen. Probeer je hond niet meer of andere aandacht te geven dan normaal, en werk aan de bovengenoemde punten. Normaal gesproken zal het gedrag minder worden en zelfs overgaan.

Als ondanks alles het gedrag niet minder wordt, of misschien zelfs verergerd is het raadzaam om deskundige hulp in te roepen. Mogelijk wil je de dierenarts vragen om medische problemen uit te sluiten, of een goede gedragstherapeut inschakelen om gedragsproblemen te doorbreken. En voor een goed voedingsplan kan je jezelf verdiepen in hondenvoeding (heb je onze nieuwe online cursus al gezien? Link )

Of je raadpleegt een voedingsdeskundige voor honden: vanaf 2019 kan ik je dit ook aanbieden (ik zit midden in de pittige jaaropleiding tot voedingsadviseur voor honden en katten).

Heb je vragen? Stuur mij een berichtje, of laat het hieronder weten: